Регистрация
Статья
Помогала только одна мысль: будет Победа над фашизмом
2014-05-0801208Спасибо Вам, за чистое голубое небо над головой!Мария Прохоровна Казнова, ветеран труда, родилась в 1928 году в п.Бозмотаки Татарской АССР.
Когда началась война ей было всего 13 лет. Военное лихолетье забросило Марию с братишкой Вовой в Алма-Ату, где Вову определили в детский дом. А Мария обучилась на токаря и работала вместе со взрослыми на заводе. Ее юность, молодость прошли в Алма-Ате, где она жила с единственным сыном Александром до его 18-летия. Затем они переехали в Краснодарский край.
Так сложилась судьба и матери, и сына – с теплых краев переехали жить в заполярный поселок Тикси. Сын Александр приехал в 2001 году, встретил девушку по имени Наташа, женился, затем привез свою маму Марию Прохоровну. И вот с 2005 года Мария Прохоровна живет в двухкомнатной квартире старой планировки вместе с большой семьей сына. У нее трое внуков – Марк, Алина и Ярослав.
Мария Прохоровна не является ветераном тыла. Слезы в глазах, ком в горле – сколько сил потрачено зря: она не смогла доказать, что работала в годы войны с юных лет. В архивах не нашлось ничего. Может это из-за одной буквы в фамилии – вместо Казнова иногда писали Казлова. После распада Советского Союза на запросы в архивы г. Алма-Аты приходили ответы, что нет никаких сведений. А ведь вместе со всеми работала юная четырнадцатилетняя девочка у станка с утра до вечера. Бывало ночевали там же, испытывая голод, холод. Помогала только одна мысль: будет Победа над фашизмом.
Брата сейчас нет в живых, есть двоюродные племянники, живут под Петербургом. Скрашивают ее жизнь не только внуки, но и мини-огород на подоконнике квартиры. Мечтает Мария Прохоровна об огородном участке, где можно было выращивать цветы, овощи и чаще бывать на свежем воздухе.
Олох инникитэ –
эдэр ыччакка
Тыыл бэтэрээнэ Бетюнскай Федор Семенович, Булуҥ улууһун Түмэти нэһилиэгэр 1930 сыллаахха төрөөбүтэ. Уус-Өлөөҥҥө түөрт кылаастаах оскуоланы бүтэрбитин кэннэ, сэрии саҕаланыыта Күһүүргэ үөрэттэрэ ыыппыттара. Онно Бороҕонтон төрүттээх Стручков Рев Яковлевиһы (кэлин өр сылларга нэһилиэк Сэбиэтин бэрэссэдээтэлинэн үлэлээбит) уонна Хара-Уулахтан Марков Василий Герасимовиһы (кэлин учуутал идэтин баһылаан өр сылларга төрөөбүт бөһүөлэгин оҕолоругар бэйэтин билиитин анаабыт) бииргэ үөрэммитэ, доҕордоспута.
– 7 кылаас үөрэхтээхпин, ол гынан баран Уус-Өлөөҥҥө тоҕус сыл, Түмэтигэ икки, онтон Ыстаннаах-Хочоҕо алта сыл нэһилиэк Сэбиэтин бэрэссэдээтэлинэн үлэлээбитим. Маны таһынан таба иитиитигэр, балыкка өр сылларга колхозка үлэлээн, төрөөбүт-үөскээбит дойдум сайдыытыгар кылааппын киллэрсибитим.
Икки кыыстаахпын, сэттэ сиэннээхпин. Мин бэйэбин-бэйэм көрүнэн соҕотох олоробун, кэлин кыаммат буоллахпына – оҕолорум диэки барыам диэн санаалаахпын. Миэхэ социальнай харалта үлэһиттэрэ олох сылдьыбаттар. Онтон эмтэнэ-сынньана барыы чааһыгар кэлии-барыы ороскуотун төлүүллэр. Былырыыҥҥы саахал кэмигэр оҕолорбор баран олорбутум.
Дьиэ-уот хаһаайыстыба тэрилтэтин үлэтэ олус мөлтөх подьезпытын олох хомуйбаттар, киһи сатаан таһырдьа тахсыбат. Хас биирдии дьиэҕэ коменданнар бааллара буоллар, биһиги кырдьаҕас дьон кинилэргэ кыһалҕабытын, наадабытын этиэ этибит. Холобура, бу маай бырааһынньыктарыгар туалет унитаһа алдьанан эрэйи көрдүм. Ыалларым кырааны сабан, хас да күн иһэр уута суох олорбутум. Дьэ итинник.
Эдэрдэр сайдыылаах үйэ кэллэ дииллэр да, мин хомойорум элбэх. Ол курдук олохтон хаалан иһэбит дии саныыбын. Бөһүөлэкпитигэр баанньык суох. Урук киртэн-хахтан ыарыы үөскүүр диэн өйдөбүл баара. Онтон бу доруобуйа харыстабылын өттүттэн итини болҕомтоҕо тоҕо ылбаттара уонна үлэлэспэттэрэ буолла диэн боппуруоһу олохтоох дьаһалталарга биэриэхпин баҕарабын. Пенсия син үрдүүр курдук да, ас-таҥас сыаната ону батыһа үрдүүр буоллаҕа. Бэйэ оҥорон таһаарара суох. Тастан аҕалан сыанатын быһан, урбаанньыктар бэйэлэрэ хайдах саныылларынан атыылаан эрдэхтэрэ. Ону ырыынак үйэтэ дииллэр. Билиҥҥи оройуон дьаһалтатын, тэрилтэлэр салайааччылара нэһилиэктэргэ муннуларын эрэ быктараллар. Онтон урукку кэмҥэ хастыы эмэ хонон, хас биирдии бөһүөлэк олохтооҕун кытта кэпсэтэн, кыһалаҕатын быһаарсан, сөптөөх дьаһал ылар буолаллара. Оччотооҕу кэм салайааччыларын Иннокентий Иванович, Рев Яковлевич, Егор Дмитриевич, Владимир Егорович Стручковтары, ону тэҥэ Егор Егорович Попову, Николай Данилович Семеновы, Владимир Михайлович Членовы мин олус истиҥник саныыбын, кинилэр кырдьык да дьон туһа диэн үлэлээбиттэрэ.
Биирдэ эмэ таһырдьа таҕыстахпына, олохтоох эдэр оҕолор түҥнэри көтө сыһан ааһаллар, ама, дорооболоһуохтара дуо?! Олус элбэх итирик-кутурук дьон күнүстэри уулуссаҕа баар буолар. Бу кэннэ хайдах олохпут сайдыай?
Ыччат политикатыгар элбэх үлэ ыытыллыан наада дии саныыбын. Улууспут киэн туттар, сэбиэскэй кэмҥэ салайар үлэҕэ үлэлээбит, таба иитиитигэр олохторун анаабыт хоту сир хоһуун дьонун ааттарын үйэтитэргэ элбэх хайысхалаах үлэ барыан наада. Олох инникитэ – эдэр ыччакка буоллаҕа.
Евдокия БАИШЕВА
Ещё по теме:
2017-05-02
Традиции пешелыжного перехода сохраняются2017-04-29
В Булунском районе наблюдается снижение количества пожаров2017-04-29
Агафья Казанова: Бэйэм билиибин үллэстэрбиттэн үөрэбин2017-04-29
Наивысший приоритет отдается принципу профилактики2017-04-27
В следственном управлении подведены итоги конкурсов за 2016 год